(COMPETITION 2021)
LEHKHATHAWN
Ziaktu: CB Tlumang.
Ka fanu nui ri her her tluka ri ngaihnawm hi ka bengah chuan a awm kher awm lo ve,a hlim a ni tih hriat taka api leh pu te bul a a chetla lai vel chu hmuhnawm ti tak hian ka thlir dauh dauh a, "a hmuhnawm bawk aniang maw? bawihteii-pa" zawi sup hian ka bengbul ah ka nau chuan alo ti su su a, kan nu min koh dan hian min ko ve kher zél, mahse pawi ka ti lem lo,aruk tak chuan ka nau chang ni lo midang pawh in bawihteii-pa ti a min koh hian nuam hi ka ti veng veng zel,ka fanu hi chu ka chhuang bawk em a ni.
"A eng chu maw hmuhnawm ka tih a"? tih pah chûan ka nau chu ka thlek deuh vut a.
"Mahni in ikhi vur vur sia, hmuhnawm ihmu aniang chu ka ti mai" then deuh thaw chung chuan a ti a, "tak an,in pa in a zawng leh tawh che ania aw" tih pah chuan anui deuh kur kur a.
A thusawi chu chimawm viau mahse ka nui ve suk tho,tun ah hian kan fa pahnihna tur kan nu hian apai leh mèk a,tuntum araino chu athinchhia in min mil hlawl lo hi a ni ringawt,ka bul a awm aning hle amaw tih lah hian abul a ka awm loh hlek chuan min zawng leh ruai tho si,a buaithlak ber chu a rilru ana hma lutuk leh pangchang lutuk hi a ni.
Mi chhe sawi chu koh ai in ahnai an lo tih thin ang deuh in,kan sawi mek lai chuan inchung room lam atang chuan alo chhuk thla a, "hei,itlangval lai lehkhathawn tih pah chuan lehkhathawn hi alo lek kang va va a".
"Ihi le! Chhiar nghal ang" tih pah a inchung lam a tlan chhoh ka nau chuan arual nghal a "Hawh,U Kim ka room lam ah chhiar daih ang" ati zui nghal zat,kei erawh engmah sawi lo in an in zui chho lai chu ka thlir ngawt ngawt ringawt mai a ni.
Ka rilru in hun liam tawh achhui kir a, ngaihtuahna in chang tawh hnu nunhlui te kha nimin ang mai in athar thawh leh a, lehkhathawn ka tan a hlu tak ka dawn dan chanchin lungchhiat thlak tak te kha suangtuahna ah alo la thi reng reng lo hi alo ni.
December thla tir ani a,ka nau damloh thu leh min ngaih thin thu chhuanlam in an hnen a awm tawh tur in ka pa chuan min ti lui a,diktak chuan an hnen a awm hi ka peih lo.Ka nuhrawn hi ka ngainat loh em avangin kan inkar boruak athat deuh phah abeisei pawh ani mahna.Ka nuhrawn bul a awm chu ka peih loh mai bakah ka duhdan a awm tur in ka zalen tawh dawn lo tih ka hriat vang in ka remti thei lo.Mahse ka nau damthat thleng chauh tal awm ve tur a min tih tak ah chuan ka rem ti ve ta nge nge a.
Rin ang ngei in duh hun hun a ka chhuah arem tawh lo a,zan ah phei chuan pawimawh leh tul tak anih lem loh chuan ka chhuah an phal lo bur.Zankhat chu ka thiannu ka tan a hlu em em mai ICU a a awmthu anu leh pa ten phone call in milo hrilh thut mai a,ka tan a ahlut zia leh ka nun khawlo tak atang a min hruai chhuak tu a ni tih hria in ka nu leh pa te pawh chuan ka kal chu an rem ti ve mai bawk a, hlauthawng leh rilru mangang tak in damdawi in lampan in azan azan chuan ka kal ta nghal a ni.
Damdawi in ka thlen chuan ka thiannu nu chuan milo tah khum nghal hawm hawm a, angaihna ka hre lo in beisei abo duh kher mai.Chutah apa lam ka hawi chuan rilruna tih hriat tak leh min lainat hmêl zet hian milo en a,abiang a mittui luang tur chu a ni pawn adang zo ngang lo.
Apa chuan ka dár a min hmer vang vang pah in "I in ti pachang hram hram dawn nia aw,hei hi itan a aziah a ni a,amah ngei in pek che chu aduh viau na a,ilo thlen hun anghak zo ta ngang lo a ni" ti in lehkhathawn hi min pe a.
ICU atang in aruang chu an lo nawr chhuak a,puan a an khuh vek avang in ahmel ka hmu thei lo,athih tak tak hi ka ring thei lo.Ni lo,ka pawm ngam lo mai zawk a ni.
A ruang chu tlaivar pui lo a vui liam nghal a ni a,azalna kuang an chhilh dawn meuh chuan ka insum thei ta ngang lo,"lei khan vur suh u,in chhilh daih te chuan engtin nge alo in hai chhuah theih tawh anga, hmeichhhia mai anih hi,in khawngaih ve lo em ni" ti in ka au tuar a,an vurna tur suahdur te chu chhuhsak tum in ka che nghal vut bawk,mi thenkhat te leh ka thiannu pa te chuan milo chelh bet thuai a.
Ka thiannu pa chuan,"Bawiha,in sum hram teh,ithiannu hi thlamuang tak in ichawlh tir tawh ang,anatna leh hreawm tawrhna te kha tun ah chuan adam tawh zawk alawm" lungchhe insum tak chung chuan ati tham tiak a.
"Mahse,amah chauh a hetia kan chhilh hnan daih chuan akhua ahar lutuk anga sin,ka zu awmpui ve tal ang" tih pah a zuanthlak ka tum chu min dawm tu ten min chelh hneh em avang in ka thei lo.
Chuta ka awm ve reng chu atha dawn lo a an hriat avang in ka duh lo chung kan in lam ah min hruai haw a,kan in kan thlen chuan ka room ah ka in kalh hnan nghal, darthlalang ah chuan ka in en a,keimah leh keimah chu ka in dem a ka in haw bawk, ka mamawh hun apianga awm thin kha min mamawh ber lai leh ahun tawp dawn ah pawh akiang ah ka awm lo a nia, darthlalang a ka thla lo lang chu ka huat em avangin ka hnek keh chuai a,ka kut atang chuan thisen a chik nghal puat puat bawk.
Ka khum nghéng in chhuat ah chuan ka thu a,ka thiannu tawrhna leh natna te chu ka ngaihtuah a,thisen cancer ani chung in ahmel ah hlimlohna hmuh tur a awm ngai lo,engtik lai pawn min hnem tu ah atang thei zél a,a rilru natna leh hreawmna te aiin ka nat leh hreawm ahlau zawk nimai hian ka hre thin.Vanduai thlak tak in anatna ti thuah hnih tur a thisen thianghlimlo dawng palh in HIV akai leh ta zel nen,atan chuan hringnun hian lainatna anai lo ani ber e.Mahse chuti chung pawh chuan alungawi in vuina reng reng anei chuang lo.
Eng eng emaw ngaihtuah a ka thut reng lai chuan khawvar ar akhuang al al a, engtia rei nge chutia ka thut chu ka hre lo,arkhuang chuan ka ngaihtuahna ati harh zawk a, lehkhathawn ka thiannun ka tan a ahnut chhiah chu ka la chhiar lo tih hre chhuak in ka ipte atang a phawrh in ka chhiar ta a,he ti hian alo in ziak a:
To...
Ka thian duhtak,ahmasa in he lehkhathawn ichhiar angai hi apawi ka ti hle mai,chutih rual chuan he lehkhathawn a thu in ziak te hi itan a ka duhthusám nuhnung a ni tih hria a,min tih hlawhtlin sak ngei hi ilak a ka beiseina hnuhnung ber ni rawh se.
Ka thian, hringnun hi atawi in afamkim lo a,i tan a khuarel chu eng pawh ni se iti danglam thei lo pawh a ni thei,mahse kumhlun lo tur hringnun ihman dan ah erawh fimkhur la hringnun tawi te ihman dan tur chu iduhthlanna a thui tak a in nghah avang in,i duhthlanna ho te avang khan nuam tak leh hreawm tak in iawm thei a ni tih ihre reng dawn nia.
Ka thian,vanduaina tamtak hi mihring in a kan insiam chawp a ni a,mi vannei leh vanduai te pawh hi ang khat vek in saruak vek tho in kan piang a ni tih hria la.Vanduai bik a in ngaihna leh mahni in demna atan chuan hringnun hi atawi lutuk,hringnun ithlir dan azir in vanduaina leh vanneihna ihma ah a awm anga,hringnun ithlir dan bawk chuan thih hnu piahlam a i awmdan tur thleng in arel bawk ang.Chu vang chuan hringnun ithlir a ihmachhawn dan ah ifimkhur dawn a nia.
Ka thian,vanduai bik riau a i in ngaih avang khan ivanduai tih na a ni lo a nia.Chuan maw,thil pakhat ihriat ngai a awm a,chu chu tu in nge hmangaih che a tu in nge hmangaih lo che tih hi a ni.Nangmah hmangaihtu ni a ingaih te khan eng ang dinhmun ah nge an thlen che a,itan eng thil tha nge an tih? I nu nangmah hmangaih lo tu,rosum leh nawmsak duh vang a in in a lut khan eng dinhmun ah nge in chhungkua hi ahlan kai tih leh nangmah hmangaihtu ni a ingaih inu tak nuta te nu khân eng thil tha nge in chhungkaw chung ah an thlen tih hi ngaihtuah tur in ka duh che a ni.
(Ni e,ka nu thih atang a rei vaklo hnu ah tun a ka nuhrawn hi ka pa in nupui ah anei a,ka nuhrawn chu ka mil loh em avang in ka nu tak nutapa te in ah ka awm bo san daih a,an ni lah chuan ka pa rosum leh hausakna chiah duh a ka pa chu pasal a nei ni in ka nuhrawn chu an sawi a,kei naupang chhia leh tha hre ve tan tawh fuihpawrh rual lek,mi thusawi akawi angil a adik leh dik lo pawh thlu lo a ngaihtuahna siam zung zung mi tan chuan an thusawi chu a awiawm hle a,ka nuhrawn nihna dik tak hre lo chuan alak a ka rin dan chu atak a ngai in ka hua in ka mil lo em em ringawt mai a ni.Mahse ngaihtuah chian chuan ka rin dan ang a ni lo a,ka nuhrawn kan in a alawi hnu a kan chhungkaw phuisui dan te ka pa anun khawharna avang a zu a tuan ta adanglam tawh zia te han ngaihtuah chuan nu tha lo leh ka rin dan ang ngawt a nih loh zia alang.Ka nu nuta te chuan ka nuhrawn avang a ka pa danglam ta lutuk chu an tan atha dawn lo tih an hria a,hetiang reng anih chuan ka pa lak atang in eng ro thil mah beisei tur a awm dawn lo tih hria in keima hmang a hamthatna hmuh an lo tum zawk hi a lo ni.)
Ka thian,tun ah zet chuan ka lei taksa in aphurh natna te hi do zo tur in chakna ka nei tawh ta lo,chatuan a nun ka neih theihna tur in he ka lei taksa hi vaivut a akir angai dawn ta,ka lei taksa chu ikiang ah awm tawh dawn lo mahse ka thusawi leh ka thil hrilh thin che kha chu nangmah ah awm tir reng in lo vawng reng rawh aw.
Ka thian,atawp na atan mangtha ti a kan in thlah angai dawn ta,engkim atawp dawn meuh chuan mangtha ti a in thlah hi alo va huphurh awm em! A vawikhatna atan thih hi ka huphurh a ni,ka huphurh chhan erawh ikiang a ka awm thei tawh lo tur leh,i lungngaihna leh hlim ni a tawmpui tu tur che a ka awm tawh dawn loh vang a ni.A vawikhatnan bawk mahni hma ka sial ve leh ta,i hlim hi ka duh a nupui fanau nei a i nun ihman chhoh zél hi ka duh bawk,chutiang tur chuan ka beisei bawk che a,i awm ngei dawn bawk.A chhan chu min tih beidawn iduh ngai loh kha.
A tawp nan tak tak, keimah avang a inun achhiat hi ka duh lo ber a ni a,keimah avang a nun tha tak ineih erawh he khawvel a ka duh ber a ni thung,atir a ka sawi ang khan he khawvel a ka thil duh awm chhun hi nangmah chauh in iti hlawhtling thei a,thlamuang tak a ka chawlh theih nan milo tih hlawhtlin sak hram dawn nia.
Engtik lai pawh a ithatna duh tu.
I thian.
Malsawmkimi.
Chu lehkhathawn ka chhiar zawh meuh chuan,ka rilru leh ngaihtuahna chu akal thui kher mai.Engpawh nise ka thian ka tan a iduhthusam te chu tih hlawhtlin ngei ka tum ang ti in ka phun chhuak sep a.
Inhnuai lam ah chuan inhnial thawm leh nutling thinrim inhrosa thawm a awm avang in ngaihven tur in ka chhuk thla a,ka nuhrawn chuan,"chhan awmlo in kan fapa hian midang kut athlak ringawt lo ang,in fapa hian azir lo aniang chu" ti in thinrim tih hriat tak hian ati tan tan a.
"I hmu ve reng lo ami,damdawi in luh ngai khawp in infapa hian ka fapa kut athlak a,chhan a awm kher angai em ni? Han man thuai rawh u" nu pakhat chuan thinrim tih hriat tak in alo ti ve bawk.
" Tumah ka phalna la lo in inchung lam ah inchho lo ang" ti in ka nuhrawn chu inchung chhohna leihlawn ah chuan ading ran mai a,ka pa a awmlo bawk nen athinrim mangang hmel chu alainatawm kher mai.
Ka tan a ding ka nuhrawn chu ka han en thin a,ka lung ati chhiat rual in ka nuih pawh ati za reuh kher mai,amah nu lian vak lo alo ni bawk nen,inchung lam a police ho an lo chhoh theih loh nan akut leh lam a leihlawn ban vuan in lehlam in bang anem bawk a,chutichuan milo veng ve a ni.
Kan buaina chhan bul chu engdang a ni lo,nataka ka sawisak pa hian,"bialnu pangngai pawh hmuzo lo fahrah leh nghal,i bialnu ve lah HIV positive anih mai bak ah cancer ala vei zui,nangpawh hian ibialnu hur man chu ilo tuar ve tawh reng lo maw" ti in hmusit tak in mi zing ah min tawngkhum vak mai a,ka thinrim insum zo lo chuan ka sawisa vak mai a, tun dinhmun hi kan thleng ta a ni.
Hetia min tawngkhum tak vak nachhan pawh hi,angaihzawn ruk em em tun a kan nu nita in mi lo ngaihzawn vang a ni.Ka thiannu hmer tel lo in engtiang pawh in min tawng khum se la chuan hetiang khawp a na hian ka sawisa lo tur a nia,a tawngtam luat atuar ta lo a ni.
Ka nuhrawn dar ah chuan ka vuan a,"nu apawi lo,engkim atha leh vek dawn alawm" ka tih chuan rang fahran leh pháwk tak hian alo hawi vat a,amak ti leh hamhaih chuan 'Bawiha' ati tham tiak,abak engmah asawi zawm thei lo.Ni e,nu ti hian vawikhatmah ka la ko ngai lo,atan chuan alawmawm in athawn dan tur adanglam em atin ni.
Chu chu ka hringnun in bung thar akaina leh ka hringnun in rahbi thar azawh dan intanna chu a ni.Tun ah chuan nupui fanau te nei in hlim tak in kan chhungkua in kan cheng ho a,ka thiannu duhthusám ang ngei khan ka hma a vanduaina leh vanneihna ah duh ka thlang a,a kawng chu a awlsam lo na in atawp dan erawh duhthusám a ni.
Hringnun thawnthu chu alungchhiat thlak pauh leh tawp na hlim awm tak siam a awlsam thin tih hria la,beidawng ngai suh ang che.
A TAWP TA
LEHKHATHAWN Ziaktu: CB Tlumang.
ADVERTISEMENT (A hnuai a milem hi a nia hmeh zeuh tur chu)